آشنایی با شهرستان قروه
در جنوب شرقی استان کردستان، شهر و دیاری روحبخش و جان پرور وجود دارد که از دیرزمان زینت بخش تاریخ و جغرافیای منطقه است. با مردمانی مهربان و خونگرم و دیندار و میهن پرست که چونان دژ و قلعه ای مستحکم در منطقه می درخشد. قروه، آری قروه که در زبان اهالی این خطه به دروازه کردستان و در متون تاریخی به عنوان ابتدای سرزمین اردلان مشهور است. سرزمینی که نام پرآوازه بلوک اسفندآباد از دوره های بسیار کهن بیانگر حوزه تاریخی و فرهنگی و اقتصادی آن بوده است. مکان واژه‌ای اساطیری که ابن فقیه همدانی، جغرافی دان برجسته ایرانی به سال ۲۸۱ خورشیدی در کتاب البلدان از آن سخن گفته است. اما کشف چند سنگ نبشته با خط میخی طی دهه های اخیر در شهرستان قروه مرزهای باستانی و مبادی تاریخی آن را جابجا کرده و پیوند عمیق و وثیق این خطه را با تاریخ و فرهنگ و تمدن چند هزار ساله ایران زمین به ثبوت رسانده است. کتیبه های سنگی که به باور کارشناسان قدمت آنها حداقل به دو هزار و پانصد سال پیش از این بازمی گردد.
شهرستان قروه، در چشم اندازی طبیعی و تاریخی، در دشت وسیع و زیبایی قرار گرفته است که کوهها و ارتفاعات بلند و بشکوهی بویژه در سمت جنوب شرقی به مانند شمشیرهای آخته آن را در بر گرفته اند. در این میان کوه بدر با ارتفاعی بالغ بر ۳ هزار و ۲۹۸ متر عنوان بلندترین ستیغ آفتابی جنوب شرقی کردستان را به خود اختصاص داده است و پس از آن قله های سرافراز قلوز، دروازه ، حسین بگ، پریشان و پنجه علی قرار دارند که ناظر و راوی وقایع تاریخی مهمی از دوران های کهن و سده های میانه این سرزمین اهورایی هستند. ناحیه ای که امروزه نیز محور اصلی گردشگری طبیعی قروه به شمار می آید و مکان‌های تفریحی دل انگیزی همچون منطقه کوهستانی کولاوا، سرانجیک، دریاچه سراب کوثر، مانگادول، آغچه دربند و کانی شاپسند و بسی جاهای دیدنی دیگر را در خود جای داده است. از دوران پرشکوه تمدن اردلانی به مثابه یکی از شاخه های تمدن زرین ایرانی و اسلامی پل فرهادآباد و حمام قصلان از جمله آثار و بناهایی هستند که ارتباط قروه را با آن دوران طلایی حفظ کرده اند. اما مگر می شود از قروه سخن راند و از باباگرگر چیزی نگفت. پدیده شگفت انگیز طبیعی و تاریخی و جاذبه گردشگری چندگانه ای که با برنامه ریزی و سرمایه گذاری بهینه می تواند به عنوان یک مجتمع و مرکز زیارتی، درمانی و تفریحی سیل مشتاقان و علاقمندان به طبیعت و تاریخ و نیازمندان به آب درمانی را از چهارسوی ایران و جهان به سوی خود جلب کند.
نام قروه همچون سینه خاک پرراز و رمزش در هاله ای از ابهام و اسرار باقی مانده است. با این حال در باره معنای قروه و وجه تسمیه آن با اتکا به بررسی‌های تاریخی و جغرافیایی و شواهد زبان شناختی روایاتی چند مطرح است. روایتی که قروه را از کلمه مرکّب گوربگ به معنای دشت خدا می داند. دیدگاهی که این مکان واژه را برگرفته از واژه گریوه به معنای جایی که کوه در آن است معرفی می کند. روایت دیگری که قروه را کلمه ای عربی از ریشه قربه و به معنای جایی که نزدیک است می پندارد و روایتی کُردی که می گوید قروه از ریشه کلمه قُر و به معنای جایی است که خاک خوبی دارد. از سوی دیگر شواهد تاریخی و زبان شناختی متعددی در باره ریشه ترکی واژه قروه در متون و منابع تاریخی به چشم می خورد که از آنها برداشت‌های متفاوتی به دست می آید.
به لحاظ مردم‌شناسی قروه باغی رنگارنگ و پرطراوت همچون بهاران کامکار است. مردمان ساکن در این سرزمین محبوب را ترکها و کردها و فارس ها تشکیل می دهند که جامعه زبانی و نژادی و مذهبی متکثر و متنوعی را در معرض دید علاقمندان قرار می دهد. مردمان سخت کوش، مقاوم و پایداری که با وجود این ساختار متنوع فرهنگی و اجتماعی همواره منادی عشق و ایمان و سرودخوان وحدت و یگانگی و دفاع از دین و میهن در طول تاریخ بوده اند.
آب و هوای زلال و پاک قروه یکی از منابع طبیعی و سرمایه های زیست محیطی بی بدیل قروه است که همچنان از هجوم آلودگی‌های صنعتی در امان مانده و آسمانی آبی و هوایی دلپذیر را برای ساکنان آن به ارمغان آورده است. منابع آبی و ذخایر طبیعی و قابلیت های کشاورزی و دامی شهرستان قروه نیز چنان است که جایگاه مهمی را در اقتصاد منطقه ای و ملی به این ناحیه ارزانی داشته است. وجود زمینهای حاصلخیز برای کشت و زرع و مراتع و مزارع پربار برای تعلیف و پرورش دام و طیور، قروه را از دیر زمان به یکی از قطب های تولید محصولات کشاورزی و دامی و انبارهای غله در غرب ایران مبدل ساخته است. شهرت و آوازه معادن سنگ های تزئینی آن از متون تاریخی به در آمده و مرزهای کشور را درنوردیده و بازارهای جهانی را مسخر خویش ساخته است.
معادن سرشار طلا و آهن و دیگر فلزات قیمتی قروه نعمت خدادادی دیگری است که اگر درست مورد استخراج و بهره برداری قرار گیرد پشتوانه ای غنی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی استان کردستان و منبعی مطمئن و سرشار برای درآمد ارزی کشور محسوب می شود.
افزون بر همه اینها، قروه یکی از حوزه های اصلی تعلیم و تربیت نیروی انسانی متخصص و پرورش نخبگان و استعدادهای درخشانی است که دل در گرو عمران و آبادانی و توسعه و پیشرفت منطقه و کشور دارند. وجود مراکز آموزش عالی همچون دانشگاه پیام نور، دانشگاه آزاد، دانشگاه ایرانمهر و دانشکده صنعت و معدن وابسته به دانشگاه کردستان کانونهای الهام بخش و امیدآفرینی هستند که در صورت تجهیز و توجه بیشتر، افق روشن و چشم انداز تابناکی از رشد و توسعه و پیشرفت همه جانبه را در پیش چشم اهالی علم دوست و فضیلت پرور منطقه می گشایند.
به امید روزی که قروه با حمایت مردم و مسئولان و با همت و تلاش فرزندان بالابرز و برومندش جایگاه شایسته و بایسته خود را در علم و دانش، فرهنگ و هنر و اقتصاد منطقه و کشور بازیابد.
برگرفته از دست نوشته‌های پژوهشگر اهل قروه، محسن صالحی
شهرستان قروه، در چشم اندازی طبیعی و تاریخی، در دشت وسیع و زیبایی قرار گرفته است که کوهها و ارتفاعات بلند و بشکوهی بویژه در سمت جنوب شرقی به مانند شمشیرهای آخته آن را در بر گرفته اند. در این میان کوه بدر با ارتفاعی بالغ بر ۳ هزار و ۲۹۸ متر عنوان بلندترین ستیغ آفتابی جنوب شرقی کردستان را به خود اختصاص داده است و پس از آن قله های سرافراز قلوز، دروازه ، حسین بگ، پریشان و پنجه علی قرار دارند که ناظر و راوی وقایع تاریخی مهمی از دوران های کهن و سده های میانه این سرزمین اهورایی هستند. ناحیه ای که امروزه نیز محور اصلی گردشگری طبیعی قروه به شمار می آید و مکان‌های تفریحی دل انگیزی همچون منطقه کوهستانی کولاوا، سرانجیک، دریاچه سراب کوثر، مانگادول، آغچه دربند و کانی شاپسند و بسی جاهای دیدنی دیگر را در خود جای داده است. از دوران پرشکوه تمدن اردلانی به مثابه یکی از شاخه های تمدن زرین ایرانی و اسلامی پل فرهادآباد و حمام قصلان از جمله آثار و بناهایی هستند که ارتباط قروه را با آن دوران طلایی حفظ کرده اند. اما مگر می شود از قروه سخن راند و از باباگرگر چیزی نگفت. پدیده شگفت انگیز طبیعی و تاریخی و جاذبه گردشگری چندگانه ای که با برنامه ریزی و سرمایه گذاری بهینه می تواند به عنوان یک مجتمع و مرکز زیارتی، درمانی و تفریحی سیل مشتاقان و علاقمندان به طبیعت و تاریخ و نیازمندان به آب درمانی را از چهارسوی ایران و جهان به سوی خود جلب کند.
نام قروه همچون سینه خاک پرراز و رمزش در هاله ای از ابهام و اسرار باقی مانده است. با این حال در باره معنای قروه و وجه تسمیه آن با اتکا به بررسی‌های تاریخی و جغرافیایی و شواهد زبان شناختی روایاتی چند مطرح است. روایتی که قروه را از کلمه مرکّب گوربگ به معنای دشت خدا می داند. دیدگاهی که این مکان واژه را برگرفته از واژه گریوه به معنای جایی که کوه در آن است معرفی می کند. روایت دیگری که قروه را کلمه ای عربی از ریشه قربه و به معنای جایی که نزدیک است می پندارد و روایتی کُردی که می گوید قروه از ریشه کلمه قُر و به معنای جایی است که خاک خوبی دارد. از سوی دیگر شواهد تاریخی و زبان شناختی متعددی در باره ریشه ترکی واژه قروه در متون و منابع تاریخی به چشم می خورد که از آنها برداشت‌های متفاوتی به دست می آید.
به لحاظ مردم‌شناسی قروه باغی رنگارنگ و پرطراوت همچون بهاران کامکار است. مردمان ساکن در این سرزمین محبوب را ترکها و کردها و فارس ها تشکیل می دهند که جامعه زبانی و نژادی و مذهبی متکثر و متنوعی را در معرض دید علاقمندان قرار می دهد. مردمان سخت کوش، مقاوم و پایداری که با وجود این ساختار متنوع فرهنگی و اجتماعی همواره منادی عشق و ایمان و سرودخوان وحدت و یگانگی و دفاع از دین و میهن در طول تاریخ بوده اند.
آب و هوای زلال و پاک قروه یکی از منابع طبیعی و سرمایه های زیست محیطی بی بدیل قروه است که همچنان از هجوم آلودگی‌های صنعتی در امان مانده و آسمانی آبی و هوایی دلپذیر را برای ساکنان آن به ارمغان آورده است. منابع آبی و ذخایر طبیعی و قابلیت های کشاورزی و دامی شهرستان قروه نیز چنان است که جایگاه مهمی را در اقتصاد منطقه ای و ملی به این ناحیه ارزانی داشته است. وجود زمینهای حاصلخیز برای کشت و زرع و مراتع و مزارع پربار برای تعلیف و پرورش دام و طیور، قروه را از دیر زمان به یکی از قطب های تولید محصولات کشاورزی و دامی و انبارهای غله در غرب ایران مبدل ساخته است. شهرت و آوازه معادن سنگ های تزئینی آن از متون تاریخی به در آمده و مرزهای کشور را درنوردیده و بازارهای جهانی را مسخر خویش ساخته است.
معادن سرشار طلا و آهن و دیگر فلزات قیمتی قروه نعمت خدادادی دیگری است که اگر درست مورد استخراج و بهره برداری قرار گیرد پشتوانه ای غنی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی استان کردستان و منبعی مطمئن و سرشار برای درآمد ارزی کشور محسوب می شود.
افزون بر همه اینها، قروه یکی از حوزه های اصلی تعلیم و تربیت نیروی انسانی متخصص و پرورش نخبگان و استعدادهای درخشانی است که دل در گرو عمران و آبادانی و توسعه و پیشرفت منطقه و کشور دارند. وجود مراکز آموزش عالی همچون دانشگاه پیام نور، دانشگاه آزاد، دانشگاه ایرانمهر و دانشکده صنعت و معدن وابسته به دانشگاه کردستان کانونهای الهام بخش و امیدآفرینی هستند که در صورت تجهیز و توجه بیشتر، افق روشن و چشم انداز تابناکی از رشد و توسعه و پیشرفت همه جانبه را در پیش چشم اهالی علم دوست و فضیلت پرور منطقه می گشایند.
به امید روزی که قروه با حمایت مردم و مسئولان و با همت و تلاش فرزندان بالابرز و برومندش جایگاه شایسته و بایسته خود را در علم و دانش، فرهنگ و هنر و اقتصاد منطقه و کشور بازیابد.
برگرفته از دست نوشته‌های پژوهشگر اهل قروه، محسن صالحی
